معماری کلیسا

پلان معماری کلیسا در ایران

مهم ترین ویژگی پلان معماری کلیسا در ایران گنبد مخروطی شکل و جهت شرقی -غربی ساختمان آن می باشد. محراب کلیسا در بخش شرقی آن قرار دارد. محراب از صحن داخل کلیسا مرتفع تر است. معماری کلیساهای ایران به سه گروه تقسیم می شود:

الف) کلیساهای پیش از سده چهارم میلادی: از آن جمله اند کلیسای تادئوس مقدس (قره کلیسا) در ۱۵ کیلومتری ماکو که در سده ششم میلادی و با سنگ ساخته شده است.

ب) کلیساهای ساخته شده در روزگار صفویه: در اصفهان کلیساها با ترکیبی از مصالح خشت، آجر و سنگ بنا شده و گنبد آن ها گرد و مدور است. نماهای خارجی آن ها دارای قاب بندی هایی به شیوه خانه های اصفهان است. کلیسای جلفای اصفهان و کلیسای وانک از نمونه کلیساهای این دوره است.

ج) کلیساهای ساخته شده در سده های ۱۹ و ۲۰ میلادی: دارای گنبدی تیز و چند ضلعی هستند و با الهام از سبک معماری کلیسا های ارمنستان ساخته شده اند که نمونه آن کلیسای سرکیس مقدس در تهران می باشد.

تفاوت معماری کلیسا و مسجد

هر دو معماری کلیسا و مسجد شکل های هندسی مرکبی دارند که از ترکیب اشکال ساده هندسی به وجود آمده است.

در کلیساها چرخش به سمت قبله الزم نبوده است و هماهنگ با جهت گیری کلی بافت شمالی – جنوبی ساخته شده اند و شکل های زاویه دار مشاهده نمی شود.

در مساجد حرکت به سمت قبله شکل کلی بنا را منطبق با انحنای معابر کرده و اشکال زاویه دار و پیچیده تری به وجود آورده است.

عناصر معماری مسجد عبارتند از ورودی، صحن، ایوان،‌مناره، گنبد، شبستان، محراب و تزیینات که در معماری مسجد از آن جمله اند قاب بندی و مقرنس.

بنای مسجد اکثرا چهارگوش است. حیاط مسجد جزء جدایی از مسجد نیست زیرا در آن نماز میخوانند، وضو می گیرند خطبه می خوانند و یا اعلان های عمومی می خوانند.

برخلاف آن معماری کلیسا همواره برون گرا بوده است. بنابراین فضای درونی نقشی را که در معماری مسجد داشته در ترکیب فضایی کلیسا نداشته است.

یکی دیگر از تفاوت ها در معماری کلیسا و مسجد کاربرد نور در فضای داخلی است.

تحلیل معماری کلیساهای جهان

در طراحی کلیسا، معمار پاسخگوی درخواست مهمی است زیرا کلیساها فضایی برای کسب تجربه ای پیچیده است.

شرایط زیبایی شناسی و شاعرانه معماری ساختمان کلیسا نقش مهمی در رسیدن به اهداف مذهبی دارد. معماری کلیسا های معاصر در جهان در حال حاضر در جهت ايجاد مکانی برای برگزاری مراسم مذهبي و عبادت است.

در تحلیل معماری کلیسا های جهان موارد زیر با اهمیت است: مساحت بنا، عملکردها، نحوه قرارگیری ساختمان، نور، ارتباط فضای بیرونی و درونی، چیدمان فضایی، تناسبات و رنگ.

از جمله کلیساهای مهم جهان که شاهکارهای معماران بزرگ است عبارتند از کلیسای نور اثر تادو آندو، کلیسای جامع برازیليا اسکار نیمیر ساخته شده در سال ۱۹۷۰ است.

نور در معماری کلیسا

نور طبیعی عنصر مهمی در معماری معاصر است به این سبب که بر روی ساخت و ساز بنا یا مفهوم زیبایی شناسی فضا تاثیر دارد.

در دهه های اول قرن بیستم نور مترادف بهداشت و از سال ۱۹۵۰ هم معنی متافیزک شد. آلوارا سیزا، معمار معروف پرتغالی، در برخی از آثارش درباره موضوع نور را مطرح کرده است که از آن جمله اند کلیسا سنتا ماریا، مارکو د کناوسس ساخته شده بین سال های ۱۹۹۴ و ۱۹۹۶.

تادو آندو، ‌معماری معروف ژاپنی، درک متفاوتی از نور طبیعی دارد که الهام گرفته از فرهنگ ژاپنی سنتی است، که عامل بالفعل نور تنها توسط سایه معلوم می شود.

از نمونه آثار آندو که بازتابی از آموزش و تاکید می باشد کلیسای نور است.

در دو کلیسای نامبرده با آن که رنگ و بافت مصالح در فضای داخلی کلیسا و ورودی ها متمایز هستند هر دو معمار، نور را از عناصر اصلی معماری کلیسا از لحاظ مفهوم، زیبایی شناسی، سکوت، ریاضت و آرامش می دانند.

درخشش و شفافیت در مفهوم نور در معماری کلیسا به سبب نقش نور طبیعی و سایر عناصر معماری کلیساست.

طراحی معماری کلیسا

در طراحي معماري کليسا اصول بسياري مورد توجه قرار مي گيرد با اين حال معماران معروف همچون لوکوربوزيه با طراحي کليساي رونشان تعريف نويني از طراحي کليسا ارائه مي کند.

کلیسای رونشان طراحی شده توسط لوکوربوزیه، کلیسای کوچکی است که عناصر مجسمه در طراحی آن ترکیب شده است.

پیش آمدگی غیرمعمول کلیسا و دیوارهای ضخیم آن سبب شده تا نور از گشودگی های کوچکی وارد فضا شود و حس تقدس به فضا افزوده شود.

پوشش بام کلیسا پوسته ي بتنی است و قالب پذیری و شکل گیری فضا مرتبط با ویژگی مصالح بتنی است.

نور به عنوان یکی از عناصر سمبولیک معابد مسیحیت فضای داخلی کلیسا را شکل داده است. دیوارهای سفید، بام مقعر مانندی را نگاه داشته که فرم آن نيز ارگانیک است.

برای کسب اطلاعات در مورد معماری آنلاین مراجعه کنید.