روانشناسی مشاوره
روانشناسی مشاوره یکی از شاخه های کاربردی روانشناسی است.
به عبارت دیگر، این نوع، کاربرد روانشناسی در زمینه ٔ کمک به افراد بهنجار برای حل مشکلات آنان، یا کاربرد روانشناسی در مشاوره است.
این نوع روانشناسی رشته ای تخصصی است که با روانشناسی بالینی، دارای وجوه مشترکی است. روان شناس مشاوره معمولاً کمک به افرادی را که مریض نیستند، به عهده دارد و معمولاً در سازمان های غیرپزشکی اشتغال دارد؛ در حالی که روان شناسان بالینی معمولاً با افرادی که از نظر روانی، بیمار محسوب می شوند کار می کنند و علاقه دارند که دربیمارستان ها و گروه های پزشکی خدمت کنند.
روانشناسان مشاوره در کمک به افراد بهنجار، از تکنیک های روان درمانی نیز استفاده می کنند و بیشتر در دفاتر مشاوره ی خانوادگی و مشاوره ی زناشویی، مدارس و دانشگاه ها اشتغال دارند.
تعریف از دیدگاه بلوخر وبیگز
بلوخر وبیگز (1983) روان شناس،چنین تعریف می کنند:
شاخه ای از علم روانشناسی، و تخصصی در مبادرت حرفه ای به کار روانشناسی است. این نوع روانشناسی به عنوان یک رشته ٔ علمی، خصوصاً در زمینه های زیر، از علم روانشناسی استفاده می شود و به آن کمک می کند:
- رفتار شغلی، شامل رشد علایق، نگرش ها، ارزش ها، واستعدادهای شغلی و رابطه ٔ آنها با رضایت و کارآیی شغلی.
- شناخت و کمک به افزایش رشد شناختی انسان، و رابطه ٔ آن با حل مسأله، تصمیم گیری و قضاوت.
- یادگیری انسان و تغییر رفتار، به ویژه در زمینهٔ کسب، انتقال، و حفظ رفتارهای موفق و مسلط در طول زندگی.
- ارتباط های انسانی و رفتارهای بین فردی، به ویژه در بین اعضای خانواده و سایرگروه های اولیه که برفرآیند رشد مؤثرند.
- تطابق بهینه ٔ فرد با محیط، به ویژه در خانواده، محیط های آموزشی، شغلی و اجتماعی که به سلامت، نشاط و رشد مداوم انسان مربوط می شود.
روان شناس ، به عنوان یک متخصص، با استفاده از دانش خود درباره ٔ رفتار انسان، به مردمی که در شرایط گوناگون قرار دارند، کمک می کند.
روان شناس به مشاوره ٔ فردی و گروهی در زمینه های مختلف از قبیل طرح ریزی تحصیلی و شغلی، حل مسائل شخصی و تصمیم گیری، مشکلات خانوادگی و سایر فعالیت هایی می پردازد که به «پربارسازی» رشد و کارایی شخص مربوطند.
این نوع روانشناسی همچنین بر پیش گیری، رفع و درمان موانع رشد شخصی تأکید می ورزد؛ موانعی که در برابر تعامل فردبا محیط وجود دارند.
انواع
از دیدگاه های مختلف مشاوره به انواع متفاوتی تقسیم می شود. چنانچه موضوع مشاوره ٔ مورد نظر قرار گیرد ،عبارتند از :
در انواع فوق، ملاک تقسیم، موضوع است که می تواند تحصیلی، شغلی، روانی، خانوادگی، و مواردی دیگر باشد. در تقسیم بندی از نوعی دیگر، تعداد مطرح می شود؛ چنانچه هم مشاوره و هم مراجع یک نفر باشد،فردی است و در صورتی که تعداد بیش از یک نفر باشد گروهی است.
مشاوره فردی از نظر روش اجرا به سه نوع مستقیم، غیر مستقیم، و انتخابی تقسیم می شود و مشاورهٔ گروهی از نظر تعداد مشاور و مراجع سه حالت دارد:
- یک نفر و مراجع چند نفر : در این نوع مشاوره، چند نفر مراجع که دارای مشکل یا علایق مشابهی هستند، به وسیله ٔ یک نفرمورد مشاوره قرار می گیرند.
- چند نفر و مراجع یک نفر: در این حالت، چند نفر مشاور در حل مشکل به یک مراجع کمک می کنند. این نوع مشاوره بیشتر در کارهای اداری، اجتماعی و سیاسی مورد استفاده واقع می شود. حالتی که رئیس جمهوری از مشاوران زیادی در امور مملکتی استفاده می کند، یا رئیس یک مؤسسه، از مشاوره ٔ تعدادی کارشناس در اداره آن مؤسسه بهره می گیرد، از این نوع است.
- چند نفر و مراجع چند نفر: این نوع مشاوره، کمتر کاربرد دارد ولی در موارد مشکلات حادّ اتفاق می افتد. هر گاه هیأت دولت در مقابل یک مشکل حاد- نظیر مسائل اقتصادی یا دفاعی- متخصصانی را برای مشاوره دعوت می کنند، حالتی از این نوع مشاوره است. حالت دیگر این نوع مشاوره، وضعیتی است که پدر، مادر و تعدادی از اعضای خانواده، در مقابل ناسازگاری کودکشان، از شورایی از متخصصان روانی و تعلیم و تربیت، خواستار نظر جمعی آنان می شوند. این گروه، با یکدیگر به مشاوره می نشینند تا در جهت سازگاری کودک، به اعضای خانواده کمک کنند. درباره ٔ انواع مشاوره، در بخش روش ها و فنون راهنمایی و مشاوره به تفصیل بحث خواهد شد
صنعت ساختمان12